dinsdag 12 april 2022

Kort commentaar op het Collectagebed Woensdag in de Goede Week Schenk ons de genade van Uw Verrijzenis


Deus, qui pro nobis Filium tuum crucis patibulum subire voluisti,

ut inimici a nobis expelleres potestatem,

concede nobis famulis tuis,

ut resurrectionis gratiam consequamur.

 

God, Gij hebt gewild dat uw Zoon voor ons de dood onderging aan het kruis

om ons te bevrijden uit de macht van de vijand.

Wij bidden U: schenk uw dienaren

ook de genade van de verrijzenis.

 

Het Collectagebed is afkomstig uit het Sacramentarium Gregorianum (Hadrianum), 9e eeuw, (Ed. Lietzmann 1921) 75, 1 en was in het Romeins Missaal 1962 de Oratio secunda super populum van  Feria IV Hebdomadæ Sanctæ, woensdag in de Goede Week, MR 438770.

Het Collectagebed van vandaag berust op het Paasmysterie. Het heilsplan van God is, bondig samengevat: Christus moest lijden en op grond van zijn gehoorzaamheid tot de dood, verrijzen. De verlossing bestaat in het deelnemen aan de Dood en Verrijzenis van Christus. De oratie kort het heilsschema in en spreekt alleen over de dood van Christus en van de verrijzenis van de verloste mensen.

De bestemming van het heil, door de smadelijke kruisdood van Jezus bewerkt, wordt heel algemeen in de termen “voor ons” samengevat en vervolgens een aspect van het door God bedoelde heilsmysterie uitgesproken, namelijk dat Hij ons door deze dood van zijn Zoon uit de macht van de vijand wil bevrijden. De verlossing wordt daarmee als een bevrijding uit de macht van de duivel begrepen. Meer toegespitst bestaat deze bevrijding uit een gewelddadige verdrijving. De verlossing is een overwinning: die door het hout (de boom van kennis van goed en kwaad) in het paradijs heeft overwonnen, is aan en door het hout, het kruishout, opnieuw overwonnen. De duivel is het wapen van zijn overwinning, namelijk de dood, ontrukt. De dood is nu tot wapen van de Overwinnaar, die door zijn Lijden en Sterven de Verrijzenis bewerkt.

Hiermee hangt direct de bede om de genade van de verrijzenis samen, waartoe de oratietekst onmiddellijk overgaat zonder te spreken van het delen in het lijden en sterven door de verloste mens. De macht over de dood, ontrukt aan de oude vijand, benut Jezus als Overwinnaar, om de dood tot instrument van het leven te maken. Door de dood van Jezus aan het kruis en door het deelgenootschap aan zijn Dood, krijgen wij deel aan de Verrijzenis, die het Collectagebed vraagt. De Verrijzenis tot het eeuwige leven in tijd en eeuwigheid.

Christus vincit, Christus regnat, Christus imperat.