maandag 21 maart 2022

Kleine Digitale Gids (KDG) voor bezoekers van de Kerkberg in Sint Odiliënberg - bijgewerkt 22 maart 2022


Opmerking in verband met de coronapandemie over de vespers:
de vespers zijn op zondag in de Basiliek om 17.00u.
Ook op donderdag om  16.00 is er Aanbidding afgesloten door Vespers in de kloosterkapel rond 17.20-17.25u.
Behalve op zondag zijn de Vespers om 17.45u in de Priorij Thabor, gelegen achter de Basiliek, ingang: Aan de Berg 3. U kunt aanbellen, we komen naar U toe en wijzen U de weg!
Het is bij twijfel nuttig tevoren voor de zekerheid even te bellen onder 0475 53 2074 of 
06 21 20 15 13.

De Kerkberg is al minstens 1300 jaar en tot op de dag van vandaag een plaats waar christenen komen bidden. Op de Kerkberg is God dichterbij – voor wie Hem zoekt. “Zoekt de Heer nu Hij zich vinden laat, roept Hem aan nu hij nabij is” (Jesaja 55,6). Op deze plaats hebben minimaal 13 eeuwenlang gelovigen hun leed en vreugde uitgeroepen ten overstaan van hun God in persoonlijk gebed en in het openbare gebed van de Kerk.

De Kerkberg nu
Minimaal vanaf de achtste eeuw komen er dagelijks vele bezoekers naar de Kerkberg, en soms zochten zij die niet eens, maar lopen of fietsen er bijna tegen aan. Ook zij zijn onder de indruk, schieten foto’s en bestijgen de berg. Anderen weten precies waar zij moeten zijn en komen van heinde en verre om God te zoeken en te vinden.   Dagelijks vieren we in de basiliek de Heilige Mis (op zondag en hoogfeesten om 09.30u en op andere dagen om 08.00u), doorgaans voorafgegaan door de terts, een kort gebedsuur van het getijdengebed. Op zondag om 17.00u bidden we de Gragoriaanse vespers.
Iedere dag bidden we de Vespers (avondgebed) op zondag om 17.00u en op andere dagen om 17.45u (zomers in de Basiliek, anders in naast de Basiliek gelegen klooster, adres ingang: Aan de Berg 3).Veelvuldig zijn er groepsrondleidingen (afspraken via inlichtingen@priorijthabor.nl). 
Binnenkort is de Basiliek dagelijks voor bezichtiging geopend van 13.45-14.45u . 

Geschiedenis
Dit is de plaats die de Merovinger vorst Pepijn II van Herstal (overgrootvader van Karel de Grote)  in 702 aan Wiro,  Plechelmus en Otgerus schonk om te leven, nadat zij in het voetspoor van de H. Willibrord van Ierland/  Brittannië als peregrini met opdracht van de paus naar de Lage Landen bij de zee waar gekomen om daar het geloof te verkondigen. Toen was hier al een klooster met een kerk. Daarom heette het de Petrusberg en het Pietersklooster. Het is denkbaar dat deze leefden volgens de regel van de H. Benedictus. De heiligen to be overleden op de Kerkberg en werden daar vanaf hun dood vereerd tot op de dag van vandaag- met hun relieken in het priesterkoor "verheven tot de eer der altaren" in de zevende eeuw en ook tot op de dag vandaag! Op 8 mei vieren we hun patroonsfeest.

Vanaf de negende eeuw staat op de Kerkberg een stenen kerk thans genaamde Mariakapel, eens de noorderkerk vermoedelijk voor de omwonenden.

Dit is de plaats die in 857, ten tijde van de invallen van de Noormannen door Lotharius II (achter kleinzoon van Karel de Grote) aan de aartsbisschop van Utrecht de latere Sint Hungerus op de vlucht met zijn kapittel (geestelijkheid) als verblijfsplaats werd geschonken.

Bisschop Balderik (918-975) bouwde de kerk uit tot een echte kanunnikenkerk met een groot achthoekig koor en twee torens. Hij was een goed bestuurder en stichtte in Oldenzaal, een strategische handelsplaats, ook een munster (klooster met kapittel). Aan dit munster schonk hij in 954 het hoofd van de heilige Plechelmus dat daar tot op de dag van vandaag wordt vereerd.

Van 1297 dateert de eerste  tot nu toe bekende - oorkonde met de aanduiding Mons Odiliæ voor de vroegere gangbare plaatsnaam Berg(h), Petrusberg, Sint Pietersberg

In 1361 vluchtte het rest-kapittel wegens de onveilige situatie weg vanaf de Kerkberg op 1 priester na binnen de muren van de stad Roermond en werd H. Geest kapittel. Ze namen de relieken van de heilige Wiro, Plechelmus en Otgerus mee naar Roermond.

In 1465 kreeg de uit Beek bij Bree (B) afkomstige sepulcrijn (sepulcrum = graf) Jan van Abroek (1440-1510), nr. 2.4) toestemming van het H. Geestkapittel op de heuvel een klooster van kanunniken van de Orde van het Heilig Graf op te richten. In de jaren daarna vond een restauratie van de sterk vervallen kerk en kloostergebouwen plaats.

In Sint-Odiliënberg legde de priester-kanunnik Jan van Abroek, die zich, gevormd door de Moderne Devotie, wars van alle comfort en wereldse praal met hart en ziel inzette voor de idealen van de Orde van het H. Graf, de basis voor de vrouwenkloosters van het H. Graf die zich in de komende eeuwen over West-Europa zouden verspreiden. Zijn leuze was: Gods wil en eer. Het vicariaat van de parochie Sint-Odiliënberg werd in 1482 door het kapittel van de H. Geest aan het klooster overgedragen. Sedertdien bedienden de kanunniken ook de parochiekerk.

In 1485 werd Jan van Abroek benoemd tot provinciaal van het Orde van het Heilig Graf in Neder-Germanië. Een jaar later werd deze benoeming door de paus bekrachtigd. Sint-Odiliënberg werd daardoor het centrum van deze provincie. Sedertdien kwam hier jaarlijks het provinciaal kapittel van de orde bijeen. Verschillende vrouwen- en mannenkloosters zijn in de jaren daarna van hieruit gesticht. Jan van Abroek overleed in 1510 en werd als prior en provinciaal opgevolgd door Hiëronymus van Brogel (1510-1540).

Het H. Geestkapittel in Roermond wordt in 1561 het kapittel van de eerste bisschop van Roermond worden, Lindanus. Ten gevolge van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) en alle daarmee samenhangende implicaties hield de priorij te Sint-Odiliënberg in 1639 definitief op te bestaan. Het Bisdom Roermond nam hetgeen restte van de gebouwen inclusief schulden en lasten over en benoemde voortaan diocesane priesters tot pastoor van de kerk. 
1614. Gebouwen grotendeels verwoest – altaren en klokken verdwenen. 
1630 voorzichtig herstel Mariakapel weer in gebruik en herstel kerk. Kerk werd tussen 1679 en 1688 gerestaureerd door de toenmalige pastoor, Willem Basel. Het oude Petruspatrocinium bij de restauratie van de kerk in 1686 vervangen door dat van de HH. Wiro, Plechelmus en Otgerus. Met een grote processie keerden de relieken van de heilige Wiro, PLechelmus en Otgerus terug naar de Kerkberg.

1706 gaf de bisschop van Roermond, Angelus d'Ongnies et d'Estrees, opdracht tot de viering van het duizendjarig jubileum van de aankomst van de heiligen Wiro, Plechelmus en Otgerus.

Eind 19e eeuw is de kerk ingrijpend gerestaureerd en tevens vergroot door de plaatselijke pastoor Michael Willemsen (1831-1904) en architect J. Kayser. Daarbij werd het interieur gepolychromeerd en werd de inventaris vernieuwd.

Hierna werd in 1888 de oude monastieke traditie op de Berg tot nieuw leven gebracht door de inspanning van pastoor Michael Willemsen, die zijn pastorie boven op de kerkberg ter beschikking stelde van een kleine communiteit afkomstig uit het H.Grafklooster van het Belgische Bilzen.

Van 1911 tot 1966 was het H. Grafklooster van Sint-Odiliënberg filiaal van het H. Grafklooster van Turnhout. Onder Moeder M. Matthea Raeymakers verwierf het klooster opnieuw autonomie, die tot op heden voortduurt. Als naam voor de nieuwe zelfstandige priorij werd in 1966 gekozen voor Priorij Thabor, verwijzend naar en geïdentificeerd met de berg waar Christus vóór zijn lijden voor de ogen van zijn Apostelen van Gedaante veranderde. De naam wortelt sterk in de plaatselijke traditie: 12e-eeuwse zandstenen reliëfs van de Thabor-apostelen op de kerkberg in 1879 opgegraven getuigen van de vroege associatie van de solitair gelegen kerkberg langs de Roer met de Berg van de Gedaanteverandering in het Heilige Land. Tot op heden woont en leeft een kleine communiteit van kanunnikessen van de Orde van het Heilige Graf met de naam Priorij Thabor.

In januari 1945 werden de torens door de Duitse troepen opgeblazen, en kerk en Mariakapel grotendeels verwoest. De gebouwen werden hersteld. Er kwamen nieuwe glas-in-lood-ramen van de hand van Joep Nicolas en een kruisweg van zijn echtgenote Susanne Nijs, zie deze link.

In 1957 werd de kerk door Pius XII tot basiliek verheven wegens zijn betekenis voor de geloofsverkondiging in deze streken.

In 1992 werd de Kerkberg getroffen door een zware aardbeving. De gebouwen werden hersteld.

In 2021 keerden in mei de twee Apostelbeelden na 133  jaar terug in de Basiliek  teruggeplaatst  en werd de Roerstreek in juli getroffen door de Sint Odiliavloed waardoor de Kerkberg midden in het water kwam te staan.

Dag in dag, van week na week, van maand tot maand en jaar na jaar - en zelfs in ons klooster van uur tot uur gaan wij door op de Kerkberg God te loven en te dienen - tot eer aan God en heil van mensen.

Geloven op de Kerkberg nu
Iedereen is van harte welkom om met ons de Heilige Liturgie te vieren, tot eer aan God en heil van mensen. Dagelijks vieren we in de basiliek de Heilige Mis (op zondag en hoogfeesten om 09.30u en op andere dagen om 08.00u), steeds voorafgegaan door de terts, een kort gebedsuur van het getijdengebed. Iedere dag bidden we de Vespers (avondgebed) op zondag om 17.00u en op andere dagen om 17.45u (zomers in de Basiliek, anders in naast de Basiliek gelegen klooster, adres ingang: Aan de Berg 3). De kerkzang is het eeuwenoude Gregoriaans, gezongen door de Kanunnikessen van het H. Graf, soms samen met de heren van de parochiële schola. Sinds 2017 is er ook een Kerkberg Gebedsgroep In Lumine Tuo – velen bidden zo samen voor de gebedsintenties die worden opgegeven en geanonimiseerd gepubliceerd op het weblog van het klooster.

(Geloofs)onderricht op de Kerkberg nu
Tot op de dag van vandaag wordt in het klooster structureel catechese aan kinderen en grote(re) mensen gegeven. Het klooster deed en doet dat mede namens de Parochie van de HH. Plechelmus, Wiro en Otgerus.  Het is belangrijk dat zij onderricht worden in het geloof, zodat zij God leren kennen en zich aan Hem kunnen toevertrouwen in alle omstandigheden die het leven met zich meebrengt. Wij geven ook graag catechese aan volwassenen bijvoorbeeld in het kader van voorbereiding op het H, Doopsel of H. Vormsel maar ook gewoon voor wie meer over zijn geloof wil weten. Als we weten wat U zoekt, kijken we of we een aanbod op maat kunnen maken. Iedereen is van harte welkom voor geloofsvorming en geloofsgesprek. Contact: 0475 53 20 74 of inlichtingen@priorijthabor.nl

Kloosterwinkeltje
Bij het klooster is een kloosterwinkeltje waarin devotiekaarsen, noveenkaarsen, waskaarsen, rozenkransen, medailles, kruisen, iconen, heiligenbeelden, allerlei kaarten en nog veel meer.

Brochures "Patrimonium Basiliek HH. Wiro, Plechelmus en Otgerus"
In september 2021 verscheen het eerste nummer van de nieuwe reeks Patrimonium Basiliek HH. Wiro, Plechelmus en Otgerus - nummer 1 - vanaf Open Monumentendag 11 september 2021 verkrijgbaar in de Basiliek. MET BESTELMOGELIJKHEID De tweede gaat over de glas-in-lood ramen van Joep Nicolas. De derde brochure gaat over de bewogen geschiedenis van de klokken van de Basiliek.

Dit is een zeer beknopt overzicht van wat er allemaal op de Kerkberg is gebeurd en nog steeds gebeurt. Wilt  U meer weten over de geschiedenis van de Kerkberg,  De evangelisatie vanaf de Kerkberg sinds Wiro, Plechelmus en Otgerus,  de H Odilia,  Jan van Abroek, de Orde van het H. Graf en het leven van de zusters op de Kerkberg?   Neem dan contact met ons op - alleen of met een groepje. Dan maken we een maatwerkaanbod variërend van een rondleiding tot een reeks bijeenkomsten, of een met koffie en vlaai of anderszins , al dan niet met ontmoeting met de zusters! Contact: inlichtingen@priorijthabor.nl of bel 0475 53 20 74