30 november H. Andreas, Apostel en Martelaar, feest

De kruisiging van de H. Andreas. Olieverf van Carlo Braccesco

Meteen aan het begin van de Advent staat een kruis, het karakteristieke kruis van de heilige Andreas. Van deze apostel, de broer van de H. Petrus, weten we dat het hem gegeven was mensen bij Jezus te brengen – hij bracht zelfs zijn broer naar Christus – en dat hij tenslotte het martelaarschap onderging op dezelfde manier als de Heer.

Bij het zien van het kruis, riep Andreas uit: O bewonderenswaardig kruis , o begerenswaardig kruis, o kruis, schitterend over heel de wereld. Ontvang Christus’ leerling en door u neme Hij mij op , die stervend door u mij verlost heeft. O edel kruis, dat uw bevalligheid en schoonheid ontvangen hebt van de ledematen van de Heer.

(H.Andreas, Responsorium van de 3^e nocturne in het Romeins brevier, 30 november)

Voor de apostel Andreas kwam de roeping plotseling en direct – hij behoorde tot degenen die zich rond de “stem van de roepende in de woestijn” hadden verzameld, de heilige Johannes de Doper. Toen zij weer eens bij hem stonden, wees de Doper op iemand die hij zag passeren en zei ”Ziedaar het Lam Gods”. Het Evangelie van Johannes bericht dat hij Jezus onmiddellijk volgde. Gefascineerd door deze ontmoeting bracht Andreas daarop ook zijn broer Petrus naar Jezus. Wij weten niet of Andreas jonger of ouder was dan Petrus, die Jezus later “petra, rots” zou noemen.

Wat mag Jezus hebben bewogen aan Petrus, wiens zwakheid wij kennen, Zijn Kerk toe te vertrouwen en wat zou dat voor Andreas hebben betekend?

Wij weten het niet; Jezus, die de harten van de mensen kent, heeft zeker Zijn reden daarvoor gehad. Zeker is dat wij aan de apostel Andreas de roeping van Petrus te danken hebben . Zo is Andreas de eerste mensenvisser; de Griekse Kerk noemt hem als de eerstgeroepene:  „Protoklithos“.

Reliek van het hoofd van de H. Andreas,

Andreaskerk, Patras

Andreas volgde de Heer, toen Hij door het heilige Land trok, predikte en wonderen deed. Hij was bij de spijziging van de vijfduizend en bij het Laatste Avondmaal. Na de gebeurtenissen op de dag van de Hemelvaart van Jezus wordt hij in hert Evangelie of in de Handelingen van de Apostelen niet meer genoemd.

Uit de Geschriften van de Kerkvaders is overgeleverd dat hij na het Apostelconcilie (Hand. 15) naar de Scythen trok en vandaar predikend door Bithynië, Tracië en Griekenland. Later werd hij bisschop van Patras, waar hij ofwel in 60 of 62 onder de regering van keizer Nero op bevel van de proconsul Ageas gegeseld en gekruisigd werd, zoals zijn Meester. Vanaf het kruis, waaraan men hem met koorden en banden had vastgemaakt, predikte hij, ofschoon hij zeer moet hebben geleden, nog enkele dagen. “Wij verkondigen u Christus, de Gekruisigde”. De Apostel Andreas heeft dit ook met zijn eigen lichaam gedaan.

De heilige Andreas is de patroon van Rusland en van Schotland. Filippus van Bourgondië (Filippus de Schone) stelde in 1429 de ridderorde van Sint Andries in, die wij beter kennen als de orde van het Gulden Vlies.

Andreas ligt begraven in de grafkelder te Amalfi en zijn hoofd lag in de Sint-Pietersbasiliek te Rome. Paus Paulus VI heeft dit hoofd geschonken aan de Patriarch van Constantinopel als een gebaar van toenadering, want in het Oosten is de heilige Andreas een van de meest vereerde heiligen. Hij zou volgens de legende de Kerk van Byzantium hebben gesticht, het centrum van de Oosterse Kerken.

Andreas is patroon van Schotland, Griekenland, Rusland, Spanje, vissers, vishandelaren, slagers, mijnwerkers, touwslagers, waterdragers en voor een goed huwelijk; hij is patroon tegen: jicht, keelpijn, krampen en belroos.