Lectio divina lingua latina Liturgia Horarum Dominica 5 per annum Gratiam Dei intellegamus

 

Officium lectionis

Lectio altera

Ex Expositióne sancti Augustíni epíscopi in Epístolam ad Gálatas

(Præfatio: PL 35, 2105-2107)

Gratiam Dei intellegamus

Causa propter quam scribit Apóstolus ad Gálatas, hæc est, ut intéllegant grátiam Dei id secum ágere, ut sub lege iam non sint. Cum enim prædicáta eis esset Evangélii grátia, non defuérunt quidam ex circumcisióne, quamvis christiáni nómine, nondum tamen tenéntes ipsum grátiæ benefícium, et adhuc voléntes esse sub onéribus legis, quæ Dóminus Deus imposúerat, non iustítiæ serviéntibus, sed peccáto, iustam scílicet legem iniústis homínibus dando ad demonstránda peccáta eórum, non auferénda; non enim aufert peccáta nisi grátia fídei, quæ per dilectiónem operátur; sub hac ergo grátia iam Gálatas constitútos, illi volébant constitúere sub onéribus legis, asseverántes nihil eis prodésse Evangélium, nisi circumcideréntur, et céteras carnáles iudáici ritus observatiónes subírent.

Et ídeo Paulum apóstolum suspéctum habére cœperant, a quo illis Evangélium prædicátum erat, tamquam non tenéntem disciplínam ceterórum Apostolórum, qui gentes cogébant iudaizáre. Césserat enim tálium hóminum scándalis apóstolus Petrus, et in simulatiónem ductus erat, tamquam et ipse hoc sentíret, nihil prodésse géntibus Evangélium nisi ónera legis implérent; a qua simulatióne idem apóstolus Paulus eum révocat, sicut in hac ipsa epístola docet. Talis quidem quæstio est et in epístola ad Romános; verúmtamen vidétur áliquid interésse quod ibi contentiónem ipsam dírimit litémque compónit, quæ inter eos qui ex Iudæis, et eos qui ex Géntibus credíderant, orta erat.

In hac vero epístola ad eos scribit, qui iam commóti erant auctoritáte illórum qui ex Iudæis erant et ad observatiónes legis cogébant; cœperant enim eis crédere, tamquam Paulus apóstolus non vera prædicásset, quod eos circumcídi noluísset. Et ídeo sic cœpit: Miror quod sic tam cito transferímini ab eo, qui vos vocávit in glóriam Christi, in áliud evangélium.

Hoc ergo exórdio, causæ quæstiónem bréviter insinuávit. Quamquam et ipsa salutatióne, cum dicit se apóstolum, non ab homínibus, neque per hóminem, quod in nulla ália epístola dixísse invenítur, satis osténdit, et illos qui tália persuadébant, non esse a Deo, sed ab homínibus; et céteris Apóstolis, quantum ad auctoritátem testimónii evangélici pértinet, ímparem se habéri non oportére: quandóquidem non ab homínibus, neque per hóminem, sed per Iesum Christum et Deum Patrem se apóstolum nóverit.

Tweede lezing

Uit een Commentaar op de ‘Brief aan de Galaten’ van de H. Augustinus bisschop

Laten wij begrip hebben voor Gods genade

De reden, waarom de Apostel aan de Galaten schrijft, is deze: dat zij zouden inzien, dat de genade Gods dit had bewerkt, dat zij niet langer onder de Wet stonden. Want toen hun de genade van het Evangelie was gepredikt, waren er onder hen uit de besnijdenis, die, hoewel christen met naam, toch nog niet de weldaad zelf van de genade konden vatten. Zij wilden nog onder de last van de Wet blijven, die God, de Heer hun had opgelegd, niet als dienaars van de gerechtigheid maar van de zonde, door hun een rechtvaardige Wet op te leggen voor onrechtvaardigen, om hun zo hun zonden te tonen, niet om deze weg te nemen. Want de zonde wordt alleen weggenomen door de genade van het geloof, dat werk door de liefde; onder deze genade waren de Galaten reeds gesteld. Die uit de besnijdenis wilden hen onder de lasten van de Wet stellen, met de bewering, dat het Evangelie hun niets kon baten, als zij zich niet lieten besnijden en zich onderwierpen aan de overige vleselijke voorschriften van de joodse Wet.

En zo werd de apostel Paulus verdacht gemaakt, door wie hun het Evangelie was gepredikt als iemand die zich niet hield aan de leer van de overige Apostelen, die de heidenen verplichtten volgens de joodse Wet te leven. Want de apostel Petrus had toegegeven aan de ergernissen van dat soort mensen en had zich tot veinzerij laten verleiden alsof hij van dezelfde mening was, dat namelijk het Evangelie voor de heidenen van geen nut was, als zij ook niet de lasten op zich namen van de Wet. Dezelfde apostel Paulus riep hem terug uit die veinzerij, zoals hij in deze brief leert. Eenzelfde kwestie komt ook ter sprake in zijn brief aan de Romeinen; maar hier schijnt er enig verschil te bestaan, in zoverre hij in deze laatste het twistpunt zelf oplost en de strijd bijlegt, die ontstaan was tussen de gelovigen uit de joden en die uit de heidenen.

In deze brief echter aan de Galaten richt hij zich tot hen, die eigenlijk bezweken waren voor het gezag van die uit de joden, en die hen dwongen tot het onderhouden van de Wet. Want zij waren begonnen de anderen te geloven, alsof de apostel Paulus hun niet de waarheid had gepredikt, toen hij niet gewild had, dat zij werden besneden. En daarom begint hij aldus: Ik sta er verbaasd over, dat gij u zo vlug van hem, die u in de glorie van Christus geroepen heeft, laat overhalen tot een ander evangelie.

Door nu zo te beginnen duidt hij er in het kort op, wat hij hier wil gaan behandelen. Ook in de begroeting doet hij dit al als hij zegt dat hij een gezondene is niet vanwege mensen noch door een mens iets wat in geen enkele andere Brief voorkomt. Hier toont hij voldoende aan dat degene die zulke dingen beweren, niet van God waren maar van de mensen. En bij de overige Apostelen vergeleken, moet hij wat het gezag betreft van zijn evangelische getuigenis niet als de mindere worden beschouwd: want hij weet dat hij apostel is, niet vanwege mensen noch door een mens maar door Jezus Christus en God de Vader.