Lectio divina lingua latina Liturgia Horarum Eodem die 8 februarii S. Iosephinæ Bakhita, Virginis Beati mundicordes, quoniam ipsi Deum videbunt. Zalig de zuiveren van hart, want zij zullen God zien.

Memoria ad libitum

Ad Officium lectionis

Introductio

Nata est in regione Darfur Sudaniæ prope vicum Jebel Agilere circa annum 1868. Adhuc puellula rapta et pluries in mercatibus servorum vendita, crudelem servitutem passa est. Demum liberata, Venetiis (Venezia) christiana et religiosa apud Filias Caritatis Canossianas facta est ac reliquam vitam in urbe Schio in agro Vicentino Italiæ ómnibus suppeditans degit, ubi mortem obiit anno 1947.

Lectio altera

Ex Sermónibus sancti Augustíni epíscopi

(Sermo 53, 1-6: Revue bénédictine 104, 1994, 21-24)

Beati mundicordes, quoniam ipsi Deum videbunt

Non recusétur certámen, si dilígitur præmium, et accendátur ánimus ad alacritátem óperis commendatióne mercédis. Quod vólumus, quod desiderámus, quod pétimus, post erit; quod autem iubémur ut faciámus propter illud quod post erit, modo sit.

Ecce íncipe divína dicta recólere et ipsa evangélica præcépta vel múnera. «Beáti páuperes spíritu, quóniam ipsórum est regnum cælórum». Póstea erit tuum regnum cælórum; modo esto pauper spíritu. Vis ut póstea regnum cælórum tuum sit? Vide modo tu ipse cuius sis. Esto pauper spíritu. Quæris a me fortásse quid sit esse páuperem spíritu. Omnis inflátus non est pauper spíritu; ergo húmilis pauper est spíritu. Altum est regnum cælórum; sed, qui se humíliat, exaltábitur.

Atténde quod séquitur: «Beáti, ínquit, mites, quóniam ipsi hæreditáte possidébunt terram». Iam vis possidére terram? Vide ne possideáris a terra. Possidébis mitis, possidebéris immítis. Nec cum audis præmium propósitum, ut possídeas terram, exténdas avarítiæ sinum, qua vis possidére modo terram, exclúso étiam utcúmque vicíno tuo: non te ista fallat opínio. Tunc vere possidébis terram, quando inhæseris ei qui fecit cælum et terram. Hoc enim est esse mitem, non resístere Deo tuo: ut in eo quod bene facis, ipse tibi pláceat, non tu tibi; in eo autem quod mala iuste páteris, ipse tibi non displíceat, sed tu tibi. Neque enim parum est quia placébis ei, dísplicens tibi; displicébis enim ei, placens tibi.

Accédat et opus et munus: «Beáti qui esúriunt et sítiunt iustítiam, quóniam ipsi saturabúntur». Saturári vis. Unde? Si caro saturitátem concupíscit, digésta saturitáte famem íterum patíeris. Et, qui bibit, inquit, ex hac aqua, sítiet íterum. Medicaméntum quod ad vulnus pónitur, si sanáverit, iam non dolet; quod autem pónitur contra famem, hoc est esca, ita pónitur, ut ad módicum rélevet. Transácta saturitáte, redit fames. Accédit quidem quotídie remédium saturitátis, sed non est sanátum vulnus infirmitátis. Esuriámus ergo sitiamúsque iustítiam, ut ipsa iustítia saturémur, quam nunc esurímus et sitímus. Inde enim saturábimur, quod esurímus et sitímus. Intérior ergo noster esúriat et sítiat: habet enim cibum suum, habet potum suum. Ego sum, inquit, panis qui de cælo descéndi. Habes panem esuriéntis; desídera et potum sitiéntis, quóniam apud te est fons vitæ.

Atténde quod séquitur: «Beáti mundicórdes», hoc est qui mundi corde sunt, «quóniam ipsi Deum vidébunt». Hic est finis amóris nostri; finis quo perficiámur, non quo consumámur. Finítur cibus, finítur vestis: cibus, quia consúmitur edéndo; vestis, quia perfícitur texéndo. Et illud finítur, et illud; sed finis iste pértinet ad consumptiónem, ille ad perfectiónem. Quidquid ágimus, sed quidquid bene ágimus, quidquid nítimur, quidquid laudabíliter æstuámus, quidquid inculpabíliter desiderámus, ad Dei visiónem cum vénerit, plus non requirémus. Quid enim quærat, cui adest Deus? aut quid suffíciat ei, cui non súfficit Deus? Vidére Deum vólumus, vidére Deum quærimus, vidére Deum inardéscimus. Quis non? Sed vide quid dictum est: «Beáti mundicórdes, quóniam ipsi Deum vidébunt». Hoc para, unde vídeas. Ut enim secúndum carnem loquar, quid desíderas ortum solis cum óculis lippis? Sani sint óculi, et erit lux illa gáudium; non sint óculi sani, erit lux illa torméntum. Non enim corde non mundo vidére permittéris, quod non vidétur nisi corde mundo. Repelléris, auferéris, non vidébis.

Ter inleiding

Zij werd geboren in de streek Darfur in Sudan, nabij het dorp Jebel Agilere rond het jaar 1868. Ontvoerd toen ze nog een jong meisje was, werd ze verschillende keren op een slavenmarkt verkocht en had te lijden onder een wreed slavenbestaan. Uiteindelijk bevrijd, werd ze christen in Venetië en religieuze bij de Dochters van de Liefde Canossianessen. Zij bracht de rest van haar leven door in de stad Schio in de streek rond Vicenza (Italië). Daar leidde zij een leven van hulpvaardigheid jegens ieder en stierf zij in het jaar 1947.

Tweede lezing

Uit de preken van de heilige bisschop Augustinus

Zalig de zuiveren van hart, want zij zullen God zien

Als iemand de beloning op prijs stelt, laat hij de strijd dan niet afwijzen en laat zijn geest door de toezegging van de beloning ontvlammen om ’t werk vol ijver te beginnen. Dat wat we willen en verlangen, dat waar we naar streven, zal later wel komen; wat we echter omwille van wat later komen zal, bevolen worden te doen, dient nu te geschieden.

Begin er mee u Gods uitspraken in herinnering te roepen en de voorschriften alsook de gaven uit het Evangelie: ‘Zalig de armen van geest, want aan hen behoort het rijk der hemelen’. Later zal het rijk der hemelen u behoren; wees nu eerst arm van geest. Wilt gij dat het rijk der hemelen u later zal behoren? Zie dan nu eerst aan welk rijk gij zelf toebehoort. Wees arm van geest. Gij vraagt me wellicht wat dat inhoudt ‘arm van geest te zijn’? Alwie ‘opgeblazen’ is, is niet arm van geest; arm van geest is dan ook de nederige. Het rijk der hemelen is verheven; maar wie zich vernedert, zal verheven worden.

Let op wat volgt: ‘Zalig de zachtmoedigen, want zij zullen het land beërven.’ Wilt gij nu reeds het land bezitten? Zie er dan op toe dat het land u niet bezit. Gij zult het bezitten als ge zachtmoedig zijt, zijt ge niet zachtmoedig, dan zal het u bezitten. Wanneer ge hoort dat de beloning die u in het vooruitzicht wordt gesteld, erin bestaat dat gij ‘het land zult bezitten’, zet dan niet de zakken van de hebzucht wijd open, de hebzucht die maakt dat gij het land nu wilt bezitten, waarbij ge uw buurman, koste wat het kost, van dit bezit wilt uitsluiten: laat deze waangedachte u niet misleiden. Alleen dan zult ge werkelijk het land bezitten, wanneer gij u zult hebben gehecht aan Hem die hemel en aarde gemaakt heeft. Zachtmoedig zijn betekent immers dit: geen weerstand bieden aan uw God; zo kan in dat wat gij aan goeds doet, Hij u behagen en gij niet aan uzelf; in het kwaad dat gij terecht ondergaat, zal Hij u niet mishagen, maar gij wel aan uzelf. En het is toch gering: door niet te behagen aan uzelf, zult ge Hem behagen; en gij zult Hem mishagen door te behagen aan uzelf.

En dan de volgende taak met zijn gave: ‘Zalig die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden’. Gij wilt verzadigd worden. Waarmee? Als gij vlees naar verzadiging verlangt, zult ge, na de verzadiging verteerd te hebben, opnieuw honger lijden. Christus zegt: ‘Wie van dit water drinkt, zal opnieuw dorst krijgen’. Een medicijn dat op de wond wordt aangebracht, zal na de genezing geen pijn meer doen. Het medicijn tegen de honger is het voedsel. Het wordt op zo’n manier toegediend dat het maar een korte tijd verlichting brengt. Is de verzadiging voorbij, dan keert de honger weer. Er is wel dagelijks een geneesmiddel tegen de honger, maar de wond die de ziekte veroorzaakt, wordt er niet mee genezen. Laten we dus honger lijden, laten we dorsten naar de gerechtigheid om zo verzadigd te worden door de gerechtigheid zélf, waar we nu naar hongeren en dorsten. Straks zullen we immers verzadigd worden niet datgene, waar we nu naar hongeren en dorsten. Laat ons innerlijk dus maar honger en dorst lijden: het heeft immers z’n voedsel en z’n drank. Christus zegt: ‘Ik ben het brood dat uit de hemel is neergedaald’. Zie hier het brood voor wie honger heeft; verlang nu ook naar de drank voor wie dorst heeft, want ‘bij U is de bron die leven geeft’.

Let op wat volgt: ‘Zalig de zuiveren van hart, want zij zullen God zien’. Dit is het einddoel van onze liefde; het einddoel waardoor we de volmaaktheid vinden, niet het einddoel waardoor we worden verteerd. Voedsel en de kleding kennen een ‘voltooiing’: het voedsel vindt zijn ‘einde’ daar het genuttigd wordt, de kleding wordt door het weven ‘voltooid’. Zowel het één als het ander komt tot een einddoel, maar het eerste heeft te maken met een vertering, het tweede met een voltooiing. Wat we ook doen - maar wel góéd doen - waar we ons ook voor inspannen, alles waar we op lovenswaardige wijze brandend naar uitzien, alwat we onschuldig verlangen, wanneer het zover gekomen zal zijn dat we God aanschouwen, dan zullen we het niet meer verlangen. Wat immers zou iemand nog kunnen verlangen die in aanwezigheid van God zelf is? Of wat zou genoeg zijn voor hem, voor wie God niet genoeg is? Wij willen God zien, we verlangen God te zien, we branden van verlangen God te zien. En wie niet? Maar zie wat er gezegd wordt: ‘Zalig de zuiveren van hart, want zij zullen God zien’. Tref die voorbereidingen, waardoor gij in staat zijt Hem te zien. Om immers even volgens het vlees te spreken: wat zoudt ge nou naar de zonsondergang verlangen, als ge ontstoken ogen hebt? Zijn uw ogen in goede gezondheid, dan zal ook dat licht u een vreugde zijn; zijn ze dat niet, dan zal dat licht een foltering zijn. Gij zult immers niet in staat worden gesteld met een onzuiver hart te zien, wat slechts met een zuiver hart gezien kan worden. Gij zult verdreven worden, teruggewezen, ge zult het niet zien.