Missale Romanum 1970
Deus,
qui paschalia nobis remedia contulisti,
populum
tuum cælesti dono prosquere,
ut, perfectam
libertatem assecutus,
in cælis gaudeat,
unde nunc in terris exsultat.
God, Gij hebt ons
de gaven van Pasen geschonken tot heil en tot genezing.
Blijf uw volk met
uw genade volgen,
en laat ons,
gekomen tot de ware vrijheid,
in de hemel
genieten van het geluk, waarover wij ons nu reeds op aarde verheugen.
Sacramentarium Gelasianum
Vetus, 8e eeuw, f. 473
Deus,
qui paschalia nobis remedia contulisti,
populum
tuum cælesti dono prosequere,
ut inde post in
perpetuum gaudeat,
unde nunc
temporaliter exsultat.
Sacramentarium
Gregorianum (Hadrianum), 9e eeuw, f. 89, 1
Missale Romanum 1962, 448
Deus,
qui solemnitate paschali mundo remedia contulisti,
populum
tuum quæsumus cælesti dono prosequere,
ut et perfectam
libertatem consequi mereatur,
et ad vitam
proficiat sempiternam.
De Gelasiaanse versie van het Collectagebed is volgens een
identiek inhoudelijk luidende Greg0riaanse versie (Sacramentarium Hadrianum) door de inlas: “perfectam libertatem assecutus” uitgebreid. Daardoor kreeg de
oratie een bijzonder accent en kleur door het paasmotief van de bevrijding uit
de Egyptische slavernij. Bevrijd uit de hand van Farao jubelt het Joodse Volk
(Loflied van Mozes Ex 15, 1-21) en begeeft zich op weg naar het Beloofde Land.
In de taal van de oratie wordt dit aldus geformuleerd: “en laat ons, gekomen
tot de ware vrijheid, in de hemel genieten van het geluk, waarover wij nu reeds
op aarde jubelen”.
Het
gebed richt zich tot God, die ons de heilmiddelen van het Paasfeest heeft
geschonken. Bij “heilmiddel” denkt men allereerst aan de Heilige Communie. Men
zou ook kunnen denken aan het geheel van de paasgenaden, die alle op de een of
andere manier als heilmiddel beschouwd mogen worden, omdat zij de bevrijding
van het kwaad beogen dienen en hier minstens op anticiperen.
Het
woord remedium wordt vaak
geassocieerd met geneesmiddel en ziet ook op een tegengif, zoals nodig is na
een slangenbeet.
Om
het te duiden in een liturgische tekst moeten we het beschouwen vanuit een christelijk
perspectief van de menselijke natuur die is geschaad door de zonde en genezing
nodig heeft van de kant van God. De Verrijzenis van Christus is een ‘tegengif’
tegen de zonde en tevens voor ons een belofte van onze toekomstige verrijzenis.
Met volkomen vrijheid (perfecta libertas) wordt gedoeld op het vrij zijn
van de zonde.
In het
Collectagebed verwijst het woord remedia
naar het glorievolle Lichaam van Christus. Het is een paas-geneesmiddel, aldus
genoemd omdat de helende kracht voortkomt uit de Dood en de daaropvolgende
Verrijzenis van Christus.
