Kort commentaar op het Collectagebed van Paasmaandag Trouw blijven aan het Sacrament!

 

Deus, qui Ecclesiam tuam nova semper prole multiplicas,

concede famulis tuis,

ut sacramentum vivendo teneant,

quod fide perceperunt.

 

God, Gij schenkt steeds nieuwe kinderen aan uw Kerk.

Geef dat uw dienaren in hun levenswijze trouw blijven aan het sacrament

dat zij in geloof hebben ontvangen.

 

Het collectagebed is afkomstig uit het Sacramentarium Gelasianum Vetus (Vat. Reg. lat. 316), 1^e helft achtste eeuw, f. 624. Ed. Mohlberg, 1960.  In het Missale Romanum 1962 was dit het collectagebed van dinsdag onder het Paasoctaaf (MR 334) met het tekstfragment “novo semper fœtu”, in MR 1970 gewijzigd in “novo semper prole”.

 Het collectagebed van deze dag doet denken aan het nachtelijk gesprek van Jezus met Nicodemus (een Farizeeër, behorend tot de voornaamsten van de Joden) (Jo 3, 1-21) waarbij Jezus hem voorhoudt dat niemand het Rijk Gods kan zien, tenzij hij opnieuw wordt geboren.

Op een vraag van Nicodemus verklaart Jezus voorts: “Als iemand niet geboren wordt uit water en geest, kan hij het Rijk Gods niet binnengaan” (Jo 3, 3-5). 

De oratie richt zich op het sacrament van het H. Doopsel en de gedoopten. Spreekt de openingszin van de oratie, gezien het Paasfeest, in eerste instantie over de pasgedoopten, de eigenlijke bede geldt evenwel álle gedoopten.

In de Paasnacht heeft God nieuwe kinderen aan de Kerk geschonken, namelijk zij die “in geloof het Sacrament [van het Doopsel]  hebben ontvangen. “In geloof”, dat is zonder hun verdienste, zonder verdienste van hun kant. Het geloof werd hen, zoals eens aan Abraham, onze vader in het geloof, als gerechtigheid aangerekend (Gen 15, 6; Rom 4, 9). Nu echter zijn zij door het geloof en het Doopsel kinderen van God geworden en het nieuwe leven dat zij hebben ontvangen maakt aanspraak op hen om vrij met de genade mee te werken. Weliswaar hebben hun werken ook nu nog de steun van het geloof en de genade van Godswege nodig. Maar wat zij in vrijheid met de genade realiseren, is ook hun persoonlijk werk. Door hun vrijwillige medewerking bewaren zij (teneant) het Sacrament, of, zoals de vertaling van het Altaarmissaal 1979 goed zegt, blijven zij trouw aan het Sacrament.

Wat betekent deze trouw aan het Sacrament?

Daar geven de oraties na de lezingen van de Lezingencyclus van de Paaswake ons antwoord op:

door de kracht van de geest aan de verleiding van de zonde weerstaan (alternatieve eerste oratie);

beantwoorden aan de genade van onze roeping (oratie na de tweede lezing);

onder Gods ingeving toenemen in deugd (oratie na de vijfde lezing);

naar lichaam en geest vernieuwd God steeds in volle overgave dienen (Collectagebed) en hier vinden we als cumulatie de gelijkenis met de lijdende Dienaar van Jahweh, de gestorven en verrezen Heer, die door zijn dienende overgave het voorbeeld is.