Lectio altera
(Oratio in adorationem crucis: PG 99, 691-694. 695. 698-699)
Tweede lezing
Uit de Preken van de H.
Theodorus Studita
Het kostbare en leven-gevende Kruis van Christus
O allerkostbaarste gaven van
het Kruis! Wat een schittering om te zien! Het heeft niet het vóórkomen te
bestaan uit een mengeling van iets goeds en iets kwaads, zoals dat hout in
Eden, maar het kruishout is geheel schoon en bevallig zowel om te zien als om
te genieten.
Het is immers het hout, dat
leven voortbrengt, geen dood. Het maakt licht en verduistert niet, leidt binnen
naar Eden en voert niet naar daarbuiten. Het is dat hout, waarop Christus
stijgt als een koning op zijn vierspan, de duivel met diens dodelijke macht overwon
en het menselijk geslacht verloste uit zijn tyrannieke slavernij.
Het is dat hout, waarop de
Heer – als een alleruitmuntendste strijder in de strijd aan handen en voeten
gewond en ook aan zijn goddelijke zijde – de wonden van misdadigers ontvangen,
genas, onze natuur namelijk, die door de verderfelijke slang was gewond.
Eerst gedood door het hout
vinden wij nu het leven weer terug door het hout. Eerst door het hout bedrogen,
hebben wij nu de misdadige slang op het hout overwonnen. Voorzeker nieuwe en
vreemde ruilingen. In plaats van de dood wordt het leven gegeven, voor het
bederf het onbederfelijke, voor de schande de glorie.
Niet zonder reden dan ook
riep de H. Paulus uit: Ik kan niet anders
roemen dan op het kruis van onze Heer Jezus Christus, waardoor de wereld voor
mij gekruisigd is en ik voor de wereld!
Want die hoogste wijsheid,
die als het ware van het Kruis opbloeide, heeft de verwaandheid van de wereldse
wijsheid en de hoogmoed van de dwaasheid gelogenstraft. Allerlei goede zaken.
Die uit het Kruis ontstaan zijn, hebben de kiemen van slechtheid en boosheid
weggesneden.
Reeds vanaf het begin van de
wereld waren er tenminste al kenmerken en aanwijzingen van zeer merkwaardige
dingen, als symbolen en voorafbeeldingen van dit hout. Iedereen immers kan het
zien, die gedreven wordt door verlangen
om het te weten. Is Noë met zijn kinderen en vrouwen en dieren van elke soort
niet door een goddelijk besluit met een weinig hout ontkomen aan de
vernietiging door de zondvloed?
En wat betekende verder de
staf van Mozes? Was dit geen beeld van het Kruis? Want nu eens veranderde die
staf water in bloed, dan weer verslond de staf die in een slang veranderde de
bedrieglijke slangen van de magiërs; weer bij een andere gelegenheid verdeelde
de staf met één slag de zee in tweeën, en daarna liet hij de golven van de zee
weer terugstromen en deed hij de vijanden omkomen; maar hen, die tot het
wettelijke Volk behoorden, beschermde hij.
Zo was ook de staf van Aäron,
die nog dezelfde dag bloeide en daarmee de wettige priester aanwees, een
symbool van het Kruis.
Abraham heeft vooraf dit
Kruis bemerkt, toen hij zijn zoon vastgebonden op een houtstapel legde. Door
het Kruis werd de dood gedood en Sadam het leven teruggeschonken. Iedere
Apostel juichte in het Kruis, elke martelaar werd erdoor gekroond en elke
heilige erdoor geheiligd. Door het kruis bekleden wij ons met Christus en
leggen wij de oude mens af. Door het Kruis zijn wij tot een kudde, als schapen
van Christus bijeengebracht, en bestemd voor de hemelse schaapstal.
