In de iconographie wordt de H. Johannes, apostel en
evangelist, meestal met zijn symbool, de adelaar of arend, voorgesteld, zoals u
vandaag op de verschillende illustraties op dit blog heeft kunnen zien. Vooral
in oude getijdenboeken vindt men in de initiaal van het officieformulier de
schrijvende Apostel in ballingschap afgebeeld, op het eiland Patmos terwijl een
adelaar hem gezelschap schijnt te houden. Deze adelaar brengt nieuwe
schriftrollen aan of houdt het voltooide evangelie in de snavel,terwijl de H. Johannes
naar de hemel blikt en de visoenen van de Openbaring schouwt, die Hij ook zal
opschrijven.
Zijn
blik is scherpziend, hij ziet van verre objecten die andere vogels niet zien.
Zijn vlucht is pijlsnel omhoog, in de richting van de zon. Hij vliegt gewoonlijk hoog en daarmee is er een
verband met het hoge theologische
gehalte van het Johannesevangelie. Zijn evangelie omvat de duiding van de
woorden en werken van Jezus.
En
welke wondermooie woorden heeft de evangelist gevonden? Een van de schoonste
momenten, zonder welk het voor menigeen geen Kerstmis kan zijn, in zijn
wonderbare Proloog van het Evangelie: In het begin was het Woord en het Woord
was bij God en het Woord was God. Alles is door het woord geworden en zonder
het Woord is niets geworden van wat geworden is. In Hem was het Leven en het
Leven was het Licht voor de mensen. En het Licht scheen in de duisternis maar
de duisternis heeft het niet aanvaard… En het Woord is Vlees geworden en heeft
onder ons gewoond en wij hebben Zijn heerlijkheid gezien, de heerlijkheid van
de enige Zoon van God, vol genade en waarheid.
De
symbolen van de andere evangelisten zijn: van Mattheus een gevleugelde mens of
engel. Zijn evangelie begint immers met de geslachtslijst van Jezus naar zijn
menselijke afstamming en in de eerste
hoofdstukken volgen voorts de aankondigingen door de aartsengel Gabriël van
twee wonderbare ontvangenissen en geboorten, namelijk die van Johannes de Doper
en Jezus. Van de evangelist Marcus is het een gevleugelde leeuw: zijn evangelie
begint met de prediking van Johannes de Doper, de Voorloper van Christus in de
woestijn. Denk aan de gevleugelde leeuwen op het San Marcoplein in Venetië. Van
Lucas tenslotte een gevleugeld rund: zijn evangelie begint met het offer van de
priester Zacharias in de tempel.
