donderdag 25 maart 2021

In Annuntiatione Domini Ave Maria gratia plena




Jan van Eyck (+ 1441), Annuntiatie.
National Gallery of Art, Washington D.C.

Vanwege de hoge liturgische rang van Palmzondag, het begin van de Goede Week, is het hoogfeest van Maria Boodschap, verplaatst naar maandag 9 april, de eerste liturgisch vrije dag na Beloken Pasen, de octaafdag van Pasen en daarmee afsluiting van het paasoctaaf.

Laten we de dialoog van de engel met Maria vandaag toch even beschouwen: De engel Gabriël begroet Maria met de woorden: Ave gratia plena; Maria heeft niet alleen de volheid van genade ontvangen maar is tegelijk het eerste schepsel, dat de volheid van genade is: een voorrecht dat de verlossingsdood van haar Christus vooraf bewerkte.

De schilder heeft – hoe ingenieus – het antwoord van Maria Ecce ancilla Domini  niet alleen in spiegelschrift maar ook vanuit haar positie afgebeeld. Je moet dus achter Maria gaan staan om haar antwoord goed te lezen. Wat Jan van Eijck precies hiermee heeft bedoeld weten we niet, maar het achter Maria gaan staan zou je kunnen zien als in haar navolging gaan staan: Hier ben ik, Heer,  om U te dienen.

Het antwoord van Maria: Fiat mihi voluntas tua. "Uw wil geschiede", strekke ons ook tot daadwerkelijk voorbeeld. Dat valt niet altijd mee. Eerst moet Gods wil worden onderscheiden en daarna gedaan.