Lectio divina lingua latina Liturgia Horarum Ad Officium lectionis Dominica XI per annum / 11e zondag door het jaar Oratio ex humili corde procedat. Het gebed moge uit een nederig hart voortkomen.

Lectio altera

Ex Tractátu sancti Cypriáni epíscopi et mártyris De domínica oratióne

(Nn. 4-6: CSEL 3, 268-270)

Oratio ex humili corde procedat

Sit orántibus sermo et precátio cum disciplína quiétem cóntinens et pudórem. Cogitémus nos sub conspéctu Dei stare. Placéndum est divínis óculis et hábitu córporis et modo vocis. Nam ut impudéntis est clamóribus strépere, ita contra cóngruit verecúndo modéstis précibus oráre. Dénique magistério suo Dóminus secréto oráre nos præcépit, in ábditis et remótis locis, in cubículis ipsis, quod magis cónvenit fídei, ut sciámus Deum ubíque esse præséntem, audíre omnes et vidére, et maiestátis suæ plenitúdine in ábdita quoque et occúlta penetráre, sicut scriptum est: Ego Deus appróximans, et non Deus de longínquo. Si abscónditus fúerit homo in abscónditis, ego ergo non vidébo eum? nonne cælum et terram ego ímpleo? Et íterum: In omni loco óculi Dei speculántur bonos et malos.

Et quando in unum cum frátribus convenímus et sacrifícia divína cum Dei sacerdóte celebrámus, verecúndiæ et disciplínæ mémores esse debémus, non passim ventiláre preces nostras incónditis vócibus nec petitiónem commendándam modéste Deo tumultuósa loquacitáte iactáre, quia Deus non vocis sed cordis audítor est, nec admonéndus est clamóribus qui cogitatiónes videt, probánte Dómino et dicénte: Quid cogitátis nequam in córdibus vestris? Et álio loco: Et scient omnes Ecclésiæ quia ego sum scrutátor renis et cordis.

Quod Anna in primo Regnórum libro Ecclésiæ typum portans custódit et servat, quæ Deum non clamósa petitióne sed tácite et modéste intra ipsas péctoris látebras precabátur. Loquebátur prece occúlta sed manifésta fide, loquebátur non voce sed corde, quia sic Dóminum sciébat audíre, et impetrávit efficáciter quod pétiit, quia fidéliter postulávit. Declárat Scriptúra divína, quæ dicit: Loquebátur in corde suo et lábia eius movebántur et vox eius non audiebátur, et exaudívit eam Dóminus. Item légimus in psalmis: Dícite in córdibus vestris et in cubílibus vestris compungímini. Per Ieremíam quoque hæc éadem Spíritus Sanctus súggerit et docet dicens: In sensu autem tibi debet adorári, Dómine.

Adórans autem, fratres dilectíssimi, nec illud ignóret, quemádmodum in templo cum pharisæo publicánus oráverit. Non allevátis in cælum impudénter óculis nec mánibus insolénter eréctis, pectus suum pulsans et peccáta intus inclúsa contéstans, divínæ misericórdiæ implorábat auxílium, et cum sibi pharisæus placéret, sanctificári hic magis méruit qui sic rogávit, qui spem salútis non in fidúcia innocéntiæ suæ pósuit, cum ínnocens nemo sit, sed peccáta conféssus humíliter orávit, et exaudívit orántem qui humílibus ignóscit.

Tweede lezing

Uit de verhandeling van de heilige martelaar Cyprianus, bisschop van Carthago (†258), over het gebed des Heren

(Nn. 4-6: CSEL 3, 268-270)

Het gebed moge uit een nederig hart voortkomen.

Wanneer wij bidden, staan we voor Gods aangezicht. Daarom moeten we proberen rustig en eerbiedig te spreken en ook in onze houding God te behagen. Wie het aan ontzag ontbreekt, bidt druk en luid; wie eerbied heeft, kalm en bescheiden.

De Heer heeft ons geleerd te bidden op afgezonderde en verborgen plaatsen, in onze binnenkamers. Wij geloven dat God overal is, allen hoort en ziet, en in zijn volle majesteit zelfs op afgelegen en verborgen plaatsen komt. Er staat immers geschreven: ‘Ik ben geen God op één plaats, overal ben ik God. Nergens kan een mens zich verbergen zonder dat Ik hem zie. Hemel en aarde zijn vol van Mij’ (Jer  23, 23-24), en elders: ‘Overal geven Gods ogen acht op kwaden en goeden’ (Spr 15, 3).

Ook wanneer wij als broeders en zusters samenkomen om met Gods priester het goddelijk offer te vieren, behoren wij ons eerbiedig en bescheiden te gedragen en niet te bidden met een ordeloze of galmende woordenstroom.

God luistert niet naar onze woorden maar naar ons hart. Men behoeft Hem niet luid toe te spreken, want Hij ziet en doorgrondt onze gedachten. Daarom kon de Heer zeggen: ‘Waarom denkt gij kwaad bij uzelf?’ (Mt 9, 4), en: ‘Alle Kerken zullen weten dat Ik het ben die nieren en harten doorgrondt’ (Apok 2, 23a).

Wij zien in het eerste boek Koningen dat Hanna die een beeld van de Kerk is, dit alles in acht neemt. Zij brengt haar verlangen niet met luide woorden bij God, maar bidt in het geheim van haar hart, stil en zonder woorden. Wat zij bad, bleef verborgen, maar haar geloof was duidelijk. Zij sprak niet met haar stem maar met haar hart, wetend dat God haar hoorde, en verkreeg wat zij wenste omdat zij het in geloof had gevraagd. De heilige Schrift vertelt het met deze woorden: ‘Zij sprak in haar binnenste, haar lippen bewogen, maar haar stem was niet hoorbaar en toch heeft God haar verhoord’ (1 Sam 1, 13). In een van de psalmen staat: spreekt in uw hart en zwijgt (vgl. Ps 4, 5b). De heilige Geest leert hetzelfde ook door bemiddeling van de profeet: in de geest moet men U aanbidden, Heer (vgl. Bar 6, 5b).

Wie bidden wil, geliefde broeders en zusters, moet bedenken hoe de tollenaar bad, toen hij tegelijk met een Farizeeër in de tempel was (vgl. Lc. 18, 9-14). Terwijl deze met zichzelf ingenomen was, hief de tollenaar zijn ogen en handen beschroomd ten hemel en klopte zich op de borst, beleed de daar verborgen zonden en smeekte Gods barmhartigheid af. Hij hoopte niet zijn heil te verkrijgen, omdat hij onschuldig zou zijn - niemand is immers onschuldig - maar beleed nederig zijn zonden, en Hij die de nederigen genade schenkt, verhoorde zijn gebed.