Sint Augustinus over het Hoogfeest van de Geboorte van de H. Johannes de Doper

24 juni

Hoogfeest van de Geboorte van de H. Johannes de Doper

Lezing uit het Getijdengebed

Uit de preken van de H. Augustinus, bisschop

(Sermo 293, 1-3: PL 38, 1327-1328)

Vox clamantis in deserto

De geboorte van Johannes vereert de Kerk als iets heiligs. Onder de Vaderen wordt er niemand gevonden, wiens geboorte wordt gevierd; maar van Johannes en van Christus vieren wij de geboortedag. Dat kan niet zonder betekenis zijn, en als dit feit door ons misschien niet naar waarde voldoende kan worden verklaard, kan met des te meer vrucht en dieper worden overwogen. Johannes wordt geboren uit een onvruchtbare oude vrouw, Christus uit een jonge maagd.

Men gelooft niet, dat Joannes kan worden geboren, en zijn vader wordt stom. Christus’ Moeder gelooft, dat Hij geboren zal worden, en Hij wordt in geloof door zijn Moeder ontvangen. Wij hadden het voornemen dit alles eens na te gaan en vooruit gezegd, dat we er een beschouwing aan zouden wijden; maar ik heb er bij gezegd dat te zullen doen, ook al zouden we al die verborgenheden van dit grote mysterie niet doorvorsen, ofwel door onvermogen of door gebrek aan tijd. Beter zal Hij onderrichten, die in u spreekt, ook al waren wij er niet, Hij die gij godvruchtig overdenkt, die gij in uw hart hebt opgenomen en wiens tempels gij zijt.

Johannes schijnt een scheidingsmuur te vormen tussen de beide Testamenten, tussen het Oude en het Nieuwe Testament. Want dat hij in zekere zin een scheidingslijn is, getuigt de Heer zelf, als Hij zegt: De Wet en de profeten tot aan Johannes de Doper. Hij draagt dus in zich een persoon uit het Oude Verbond en is een heraut van het Nieuwe. Naar de persoon uit het oude Verband wordt hij uit bejaarde ouders geboren; naar de persoon in het Nieuwe Verbond wordt hij in de schoot van zijn moeder tot een profeet verklaard. Want toen hij bij de komst van de heilige Maria nog niet geboren was, juichte hij al in de schoot van zijn moeder. Daar reeds was hij aangewezen, aangewezen nog vóór hij geboren was. Hij toont van Wie hij de voorloper was, nog vóór hij door Hem gezien werd. Dit zijn goddelijke dingen en overtreffen de maat van de menselijke zwakheid. Daarna wordt hij geboren, krijgt een naam, en de tong van zijn vader wordt ontbonden. Verhaal wat er gebeurd is, om te begrijpen wat ermee bedoeld wordt.

Zacharias zwijgt en verliest zijn stem totdat Johannes geboren wordt, de voorloper van de Heer, en Hij hem zijn stem teruggeeft. Wat betekent dat zwijgen van Zacharias anders dan de verborgen profetie, die vóór de prediking van Christus in zekere zin verborgen en gesloten was? Die wordt geopend door de komst van Johannes. Ze wordt duidelijk bij de komst van Hem, die werd voorzegd. Dát betekent de opening van Zacharias’ mond bij de geboorte van Johannes, dat is de scheuring van het voorhangsel bij Christus’ kruisdood. Als Johannes zichzelf had verkondigd, zou de mond van Zacharias niet geopend zijn. Zijn tong wordt ontbonden, omdat de ‘stem’ wordt geboren. Want als Johannes de Heer aankondigt, zegt men tot hem: Wie zijt gij? En hij antwoordt: Ik ben een stem die roept in de woestijn. Johannes was een stem, de Heer echter in het begin was het Woord. Johannes was een stem voor een tijd, Christus was in het begin het Eeuwige Woord.