10
oktober (Stad
Maastricht en Bisdom Roermond)
Feest Onze Lieve Vrouw Sterre der Zee
De
titel ‘Sterre der Zee’ is een zeer oude, dus al langer bestaande eretitel voor
Maria, afkomstig van de H. Hiëronymus, de kerkvader die de Latijnse
Vulgaatvertaling van de Bijbel bezorgde. Op zoek naar de betekenis van de naam
‘Maria’, Mirjam in het Hebreeuws, las hij de naam als een combinatie van de
twee Hebreeuwse woorden mar ‘druppel’, en
jam ‘zee’, dus ‘druppel van de
zee’, in het Latijn stilla maris.
‘Stilla maris’ werd al snel verbasterd tot stella maris,
‘sterre der zee’, en als zodanig kwam deze titel terecht in de Litanie van
Maria. De Mariatitel Stella Maris komt dus eigenlijk voort uit een leesfout.
In de
Middeleeuwen was deze eretitel van Maria zeer geliefd. Wij danken er onder
andere de mooie gregoriaanse hymne Ave Maris Stella
aan. De benaming ‘Sterre der Zee’ werd voor het genadebeeld van
Maastricht echter pas voor het eerst in 1701 gebruikt, en wel ter herinnering
aan een wonder dat in 1684 plaatsgehad zou hebben. Een edelman zou op zee in
een storm terecht zijn gekomen, en zou de belofte gedaan hebben, als hij het
gevaar zou overleven, een altaar te stichten voor het Mariabeeld van de
Franciscanen van Maastricht. Op het eerste gezicht zou men denken aan een vrome
legende, maar de edelman heeft echt bestaan. Het is een Brussels edelman,
François II van Kinschot (1616-1700), graaf van Sint-Pieters-Jette en baron van
Rivieren (ten westen van Brussel), gehuwd met Anna Charlotte van Berghe genant
Trips, die op zee in een storm terecht kwam, Maria aanriep met het beeld van de
Madonna van de Minderbroeders voor ogen, en beloofde bij veilige thuiskomst een
altaar voor het beeld van de Minderbroeders te financieren. Toen hij de storm
had overleefd, en behouden was thuisgekomen, kwam hij zijn belofte na, en liet
in de Franciscanenkerk een altaar bouwen waar het Mariabeeld een plaats op
kreeg. Dit zou de aanleiding zijn geweest om het Mariabeeld voortaan ‘Sterre
der Zee’ te noemen.
(Ontleend aan het item “Geschiedenis van het beeld” Homepage
O.L.Vrouwebasiliek Maastricht)
