Lectio divina lingua latina Liturgia Horarum Feria III Hebdomadæ II per annum Ad Officium lectionis Quid retribuemus Domino pro omnibus quæ retribuit nobis?

Lectio altera

E Régulis fúsius tractátis sancti Basilíi Magni epíscopi

(Resp. 2, 2-4: PG 31, 914-915)

Quid retribuemus Domino pro omnibus quæ retribuit nobis?

Quisnam sermo dona Dei pro mérito explicáre possit? Tanta quidem est horum multitúdo, ut étiam númerum effúgiant; item magnitúdine tanta sunt et tália, ut vel únicum satis ad id sit, ut omnímodam largitóri grátiam repéndere debeámus.

Sed ne voléntes quidem illud præteríre póssumus, nec fíeri potest ullo modo, ut is certe qui sana mente præditus est et ratiónis compos, id benefícii táceat, quamquam multo minus de eo pro mérito áliquid dici possit, quod cum hóminem condidísset ad imáginem et similitúdinem suam eúmque cohonestásset sui ipsíus cognitióne et ratióne exornásset præ céteris animántibus, ipsíque dedísset facultátem ut se incredíbili paradísi pulchritúdine oblectáret, ac tandem illum constituísset ómnium terréstrium príncipem, deínde a serpénte decéptum, et collápsum in peccátum et per peccátum in mortem et in ærúmnas eo dignas, non proptérea tamen ipsum negléxit; sed lege, quæ ei adiuménto esset, primum trádita, custódiæ eius et curæ præfécit ángelos, misit prophétas ad redarguénda vítia et ad virtútem docéndam, ímpetum nequítiæ per minas excídit et représsit, pollicitatiónibus excitávit bonórum alacritátem, utriúsque géneris finem non raro in divérsis persónis ad álios commonéndos in antecéssum declarávit, et tamen post hæc et tália nos in contumácia perseverántes non est aversátus.

Non enim nos deséruit bónitas Dómini neque per stupiditátem qua, delátos ab ipso honóres habebámus despicátui, abolévimus eius in nos amórem, etiámsi in benefaciéntem contumeliósi essémus; immo vero revocáti sumus a morte, et vitæ rursus ab ipso Dómino nostro Iesu Christo restitúti. Qua in re étiam beneficéntiæ rátio maiórem movet admiratiónem: Cum enim in forma Dei esset, non rapínam arbitrátus est esse se æquálem Deo; sed semetípsum exinanívit, formam servi accípiens.

Atque étiam infirmitátes nostras suscépit, portávit languóres, pro nobis vulnerátus est, ut nos livóre eius sanarémur; item redémit a maledícto, factus pro nobis maledíctum mortémque pértulit ignominiosíssimam, ut nos ad gloriósam vitam redúceret. Nec satis hábuit mórtuos dumtáxat ad vitam revocáre, verum étiam largítus est divinitátis suæ dignitátem, atque ætérnam réquiem humánum omne cogitátum lætítiæ magnitúdine superántem præparávit.

Quid ígitur retribuémus Dómino pro ómnibus quæ retríbuit nobis? Est autem ádeo bonus, ut neque remuneratiónem éxigat, sed sat habet, si solum pro iis quæ tríbuit, diligátur. Quæ ómnia ubi mente récolo, ut meum afféctum prodam, in horrórem quendam et terríficum stupórem íncido, nequándo ob ánimi inconsiderántiam, aut propter meam circa res vanas occupatiónem a Dei dilectióne éxcidens, Christo sim dedécori ac oppróbrio.

Tweede lezing

Uit de commentaren op de Kloosterregel van de H. Basilius de Grote, bisschop

Wat zullen wij de Heer wedergeven voor alles, wat Hij ons geschonken heeft?

Welke taal is bij machte de gaven Gods naar waarde uiteen te zetten? Zo groot zijn zij in aantal, dat zelfs het getal ervan ons ontgaat. Ook door haar omvang zijn die geven zo groot en van zodanige aard, dat zelfs een enkele ervan voldoende is, om de Gever op alle wijzen ervoor te moeten danken.

Want zelfs als wij wilden, zouden wij daaaraan niet kunnen voorbijgaan, en het is absoluut ondenkbaar, dat iemand met gezond verstand zelfs die ene weldaad zou kunnen verzwijgen, hoewel men er nog veel minder iets naar verdienste over zou kunnen zeggen: namelijk over het feit, dat toen God de mens naar zijn beeld en gelijkenis geschapen had en met kennis omtrent Hemzelf geëerd had en met verstand boven de andere levende wezend gesierd had, hem ook nog het vermogen gaf om te genieten van de onuitsprekelijke schoonheid van het paradijs, en hem tenslotte aanstelde als hoofd van al het aardse. Daarna door de slang bedrogen en in zonde gevallen, en door de zonde in de dood en in ellende, die hij had verdiend, heeft God hem toch niet aan zijn lot overgelaten. Maar Hij gaf hem eerst een Wet tot zijn hulp, stelde engelen aan om het te beschermen en te verzorgen, en zond profeten om hem te berispen omtrent zijn ondeugden en om hem de deugd te leren. Door bedreigingen vernietigde en bedwong Hij de drang van zijn boosheid, door beloften wekte Hij in hem de lust tot het goede; niet zelden ook liet Hij bij verschillende personen het einde van beide manieren zien, om anderen tevoren te waarschuwen, en toch heeft Hij daarna zich niet afgewend van die in hun boosheid volharden.

Want de goedheid van Onze Heer heeft ons niet verlaten, en zelfs door de dwaasheid, waarmee wij de eerbewijzen, ons door Hem verleend, hebben veracht, hebben wij zijn liefde tot ons niet vernietigd, zelfs niet toen wij ons smadelijk gedroegen tegenover onze Weldoener. Ja, wij werden zelfs teruggeroepen uit de dood en ons leven werd weer hersteld door Onze Heer Jezus Christus zelf. Zijn wijze van milddadigheid beweegt ons hier tot nog grotere bewondering: Want toen Hij bestond in goddelijke majesteit, behoefde Hij het geen roof te achten gelijk te zijn aan God; maar heeft Hij zich ontledigd door het bestaan van een dienstknecht op zich te nemen.

En ook heeft Hij onze zwakheden op Zich genomen en onze kwalen gedragen; Hij werd voor ons gewond, opdat wij door zijn striemen genezen zouden worden; eveneens heeft Hij ons vrijgekocht van de vloek (van de Wet), door Zelf voor ons een vloek te worden, en onderging de schandelijke dood, om ons tot een glorievol leven te leiden. En het was Heem niet genoeg alleen maar doden tot leven te roepen, maar ook schonk Hij ons de waardigheid van zijn Godheid en bereidde ons de eeuwige rust, die door haar grootheid alle denkbare vreugde overtreft.

Wat zullen we dus de Heer wedergeven voor alles wat Hij ons geschonken heeft? Want Hij is zo goed, dat Hij zelfs geen beloning terug verlangt, maar het is Hem voldoende, dat wij Hem om zijn gaven beminnen. Waar ik dit alles in de geest overdenk, verval ik, om mijn gevoelens te uiten, in een zekere afschuw en een vreselijke verbijstering, uit angst dat ik uit onbedachtzaamheid of door mijn belangstelling voor ijdelheden ooit van de liefde Gods zou afvallen en een schande en smaad voor Christus zou worden.