meiboom

Ook in de Roerstreek kent men de traditie van het plaatsen van de mei-den.

Wat is daarvan eigenlijk de achtergrond? Zoals vaker bij folklore doen hierover veel geruchten de ronde, die niet altijd historisch onderbouwd zijn. Populair is de bewering van een pre-christelijke oorsprong, maar wetenschappers twijfelen hieraan.

De eerste geschreven bronnen over de meiboom in de Lage Landen stammen uit de dertiende eeuw.

Aan het einde van de Middeleeuwen is het reidansen rond de meiboom voor het eerst te zien in de kunst, zoals op een schilderij van Pieter Breughel de Jonge: ‘de St. Joriskermis en de dans rond de meiboom uit 1628’.

In de Reformatie was de meiboom een van de tradities die de protestanten in de ban deden, maar het gebruik leefde op diverse plekken in Europa voort.

Begin twintigste eeuw waren er verschillende groepen die de traditie omarmden. Zo werd die een symbool voor de Dag van de Arbeid (1 mei), maar eigenden ook de nazi’s zich de traditie toe. Daardoor kreeg de meiboom op veel plaatsen een negatieve reputatie en verdween.

De Limburgse jonkheden werden na de Tweede Wereldoorlog opgericht in een katholieke context, met als doel dit erfgoed weer te claimen. De meiboom is in deze (Zuid-Limburgse) dorpen een vast onderdeel van de paas- of pinksterviering. In sommige dorpen is er zelfs een bewezen connectie tussen de mei-den en de langlopende verering van een beschermheilige, zoals St. Brigida in Noorbeek en St. Gerlachus in Banholt. In respectievelijk 2014 en 2021 werden deze lokale tradities opgenomen in de UNESCO-lijst van immaterieel erfgoed (KN)

Jos. L’Ortye, pastoor

Uit  ROERKERKNIEUWS IN DE PAASTIJD,   Editie 155 (13 mei 2023) – www.roerkerken.nl