DANK 

aan allen die meewerkten aan de bezielde en bezielende Concertante Muziek voor de Vespers op de vooravond van het Hoogfeest van onze kerkpatronen, de HH. Wiro, Plechelmus en Otgerus.

Het welkomstwoord gaf een goede impressie van al hetgeen ten gehore werd gebracht.

Van harte welkom namens het Consortium Basilicale en de zusters van Priorij Thabor.

Op iedere eerste zondag van april tot en met september wordt er concertante muziek in deze Basiliek ten gehore gebracht: verstilde muziek voor de Vespers, het avonduur om, zoals de brochure vermeldt, het kleine geluk van een inspirerende gedachte in leven te houden en tot klinken te brengen. Het is mooi om een uur tot rust te komen op deze historische plek, waar al eeuwenlang gebeden, gezongen en muziek gemaakt wordt en hierna om 17 uur de Latijns/gregoriaanse vespers mee te bidden met de zusters. Vandaag kunt u na de vespers de zegen krijgen met het Allerheiligste ter ere van het patroonsfeest morgen van de HH. Wiro, Plechelmus en Otgerus wiens beelden al staan opgesteld.

 Ons programma bestaat vandaag uit psalmen, vespergezangen, muziek bij de avonduren en muziek die vraagt om stilte en bezinning. De rode draad vandaag is het 'Magnificat', in deze meimaand, Mariamaand. Het loflied van Maria wordt iedere dag door alle geestelijken en kloosterlingen herhaald, gezongen en gebeden tijdens de vespers, zo ook straks na dit concert.

Maria hief dit lied aan toen zei haar nicht Elisabeth bezocht. Deze ontmoeting, Maria-Visitatie is nog steeds een feestdag die gevierd wordt op 31 mei. Zoals u kunt lezen in het Evangelie volgens Lucas is Maria op het moment van het bezoek zwanger van Jezus en Elisabeth al in een verder stadium van Johannes de Doper. Elisabeth wordt, wanneer zij Maria ziet komen, vervuld van de Heilige Geest, het kind springt op in haar schoot en zij zegt tegen Maria: "De meest gezegende van alle vrouwen ben jij, en gezegend is de vrucht van je schoot!" De woorden die de basis vormen van het Ave Maria, het Weesgegroet. Maria antwoordt uit dankbaarheid op haar bijzondere zwangerschap met een lofzang op God, het Magnificat.

Het Magnificat is gebaseerd op het Danklied van Hanna, een danklied uit de Tenach dat Maria als vroom joods meisje zeker gekend moet hebben. Hanna, die zo’n 1000 jaar eerder leefde, kreeg maar geen kinderen met haar man Elkana. Hanna was een zeer godsvruchtige vrouw die dagelijks bad en naar de tempel in Silo ging. Zij beloofde wanneer zij een kind zou krijgen, dat het aan God zou worden opgedragen. Hanna kreeg een zoon, Samuel. Dezelfde Samuel die de eerste koning van Israël, Saul, heeft gezalfd. Hetzelfde ritueel dat gisteren bij koning Charles plaatsvond en zo heilig en intiem was dat het voor ons niet zichtbaar was. Toen Hanna haar kind naar de priester Eli bracht, hief zij het danklied aan waar we grote overeenkomsten zien met het met loflied van Maria. Ik lees de eerste verzen voor:

‘Nu juicht mijn hart dankzij de HEER,

fier heft mijn hoofd zich op, dankzij de HEER,

mijn mond spreekt vrijmoedig tegen mijn vijanden,

want dankzij uw hulp beleef ik vreugde.’

 

Het programma is begonnen met het Magnificat voor orgel en vrouwenstemmen van Lasceux.

Nu hoort u Vivaldi’s motet Nulla in mundo pax sincera. Het is een religieuze Latijnse tekst van een anonieme herkomst.

In de wereld kan er geen oprechte vrede zijn zonder bitterheid.

Na een week van herdenken en feestvieren weten wij hoe dankbaar we moeten zijn voor de vrede in ons eigen land. Al een jaar en bijna drie maanden verkeert Oekraïne in oorlog. Dagelijks horen we de berichten over raket- en droneaanvallen, ook afgelopen week was het weer onrustig. In Sudan is men op de vlucht voor de zware gevechten die op 15 april zijn begonnen tussen het regeringsleger en milities. Gevechten, oorlogen die worden begonnen en waar de gewone burger, die er niet om heeft gevraagd, de dupe van is. Geen vrede zonder bitterheid, zonder opgeofferde levens, zonder het kwijtraken van je familie, je huis, je bestaan. Vrede en bevrijding betekenen niet automatisch een terugkeer van een gelukkig, zorgeloos en vredig bestaan. Hoeveel mensen zijn er na de oorlog niet voor altijd getekend en hebben moeite hun bestaan weer op te bouwen, te vergeten, te vergeven. Ook hier gaat dit lied over, om te geloven en blijven te vertrouwen op de zuivere en ware vrede van de liefdevolle Jezus te midden van de pijn en kwellingen waarin de ziel leeft.

Tussen Saint Saëns en Mozart door hoort u Latijnse en Duitse delen van het Magnificat van Bach, het Duits is een vertaling van Luther. Luther heeft, als groot voorstander van de bijbel in de volkstaal, de gehele bijbel vertaald in het Duits. De Lutherbibel wordt, net als onze Statenbijbel, nog veel gelezen. 

 Het programma eindigt met Schubert. Het is een gedicht van Karl Gottlieb Lappe, een predikantszoon die zelf ook theologie en filosofie heeft gestudeerd. Hij heeft als leraar gewerkt en besteedde in zijn lessen veel aandacht aan poëzie. Hij dichtte zelf ook, een van zijn bekendste gedichten is Im Abendrot.

Worden wij niet allemaal geraakt door de prachtige kleuren en vaak het grillige schouwspel van een zonsondergang?

Dit blijde lied raakt ons omdat het door de muziek van Schubert een extra dimensie heeft gekregen. Tekst wordt verbeeld door klanken en vormt hierdoor een gebed dat ons herinnert aan onze eigen breekbaarheid en sterfelijkheid. De dag nadert haar einde maar wij weten dat de zonsopgang, de opstanding met Christus, in het verschiet ligt. Heel mooi dicht Lappe dan ook dat wij vertrouwend hierop Gods Eeuwigheid op aarde al in ons hart dragen.