Ex Allocutiónibus Pauli papæ
Sexti
(Allocutio habita Nazareth 5
ianuarii 1964)
Exemplum Nazareth
Nazaréna domus schola est, in qua íncipit
Christi vita dignósci: Evangélii nempe schola.
Hic enim primum aspícere díscimus, audíre,
meditári, pénitus perspícere quæ in simplicíssima hac et humíllima
pulcherrimáque Fílii Dei revelatióne vis alta insit et arcána. Sed et imitári
fortásse sensim díscimus.
Hic quidem ratiónem viámque percípimus, qua
Christus quis sit fácile cognoscámus. Hic appríme intellégimus quantum ea
consideránda sint, quæ illíus in nobis habitatiónem respíciunt ac véluti
inclúdunt, loca vidélicet, témpora, mores, sermo, sacri ritus, ómnia dénique,
quibus Iesus est usus ut se mundo fáceret maniféstum. Omnia hic vocem, ómnia
significatiónem habent.
Hic profécto, hac in schola, perspícimus
cur spiritális tenénda sit disciplína, si quis Evangélii sequi doctrínam atque
Christi cúpiat esse discípulus.
O quómodo ad nostram libénter redíre
vellémus infántiam, nosque Nazarénæ huic húmili eidémque sublími scholæ rursus
commíttere! quam veheménter gestirémus nostrum redintegráre stúdium ad veram
vitæ sciéntiam iuxta Maríam et ad divinárum veritátum intellegéntiam
comparándam!
At hic nónnisi peregríni consídimus,
votúmque hoc depónere cógimur, quo institutiónem numquam absolútam ad noscéndum
Evangélium hac in domo pergámus. Non tamen abíbimus quin festinánter, ac véluti
furtim, breves quosdam e Nazaréna sede mónitus referámus.
Siléntium enim hæc docet in primis. Utinam
óptima in nobis reviréscat siléntii æstimátio, mirándi nempe huius ac
necessárii mentis hábitus, dum in æstuánti ætátis nostræ nimiúmque exagitáta
vita tot vociferatiónibus, strepítibus, clamóribus impugnámur. O Nazarénum
siléntium, doce nos in bonis esse cogitatiónibus defíxos, ad interióra spíritus
inténtos, ad secréta Dei consília verorúmque mandáta magistrórum audiénda probe
parátos; doce nos quantum opus sint atque váleant præparatiónes, stúdium,
meditátio, personális intimúsque ordo vitæ, orátio, quam Deus solus réspicit in
occúlto.
Domésticam hic prætérea vivéndi percípimus
ratiónem. Nos sane Názareth admóneat quid sit família, quid eius commúnio dilectiónis,
eius gravis ac nítida pulchritúdo, sacra eius inviolabilísque propríetas;
demónstret quam dulcis in família sit institútio, pro qua nihil áliud substítui
possit; edóceat quod sit eius in sociáli órdine natívum offícium.
Operis dénique hic cognóscimus disciplínam.
O Nazaréna sedes, fabri Fílii domus, hic potíssimum sevéram quidem sed
redemptrícem labóris humáni legem intellégere optámus et celebráre; labóris hic
dignitátem sic instauráre, ut ab ómnibus sentiátur; illud hoc in tecto
commemoráre, non posse labórem semetípsum finem sibi esse, sed suam libertátem
præstantiámque súmere non tantum ex suo quod vocant moménto œconómico, verum ex
iis étiam rebus, quibus ad præclárum finem ipse dirígitur; hic dénique totíus
mundi operáriis salútem vólumus nuntiáre, iisdémque magnum exémplar osténdere,
divínum fratrem, prophétam iustárum ómnium, quæ ad eos pertíneant, causárum,
Christum vidélicet Dóminum nostrum.
Tweede
lezing
Uit de toespraak van paus Paulus VI (†
1978) in Nazaret
Het voorbeeld van Nazaret.
Het
huis van Nazaret is de school waarin wij het leven van Jezus beter leren
begrijpen; het is de school van het evangelie.
De
eerste les die wij hier leren, is grote aandacht te hebben voor de diepe en
geheimvolle zin van deze eenvoudige, nederige en verheven openbaring van Gods
Zoon, deze zin te overwegen en te begrijpen. Misschien leren wij er geleidelijk
hoe wij Hem moeten navolgen.
Hier
leren wij de wijze en de weg die ons gemakkelijk naar Christus voeren. Hier
wordt ons vooral duidelijk, hoe belangrijk het is rekening te houden met het
kader waarbinnen zijn leven zich onder ons afspeelde: de verschillende plaatsen
en tijden, de gewoonten, de taal en de godsdienstige gebruiken, kortom, alles
waarvan Jezus gebruik maakte om zich aan de wereld te openbaren. Alles spreekt
hier voor zichzelf, hier heeft alles een betekenis.
Hier,
in deze school, leren wij waarom het noodzakelijk is een geestelijke leefregel
te hebben, als men het onderricht van het evangelie wil volgen en leerling van
Christus wil worden.
Hoe
graag zou ik opnieuw kind willen worden en weer naar school gaan, naar deze
eenvoudige en toch zo verheven school van Nazaret! In de nabijheid van Maria
zou ik opnieuw willen beginnen om de ware kennis van het leven te kunnen
verwerven en de hogere wijsheid van de goddelijke waarheden.
Maar
ik verblijf hier slechts als pelgrim. Ik moet afzien van het verlangen om in
dit huis mijn onvolledige scholing in de kennis van het evangelie te voltooien.
Toch wil ik mijn weg niet vervolgen zonder eerst, in de haast en als het ware
onmerkbaar, enige korte lessen van Nazaret vergaard te hebben.
Allereerst
een les inzake stilte. Moge de waardering voor de stilte, als bijzondere en
noodzakelijke voorwaarde voor de geest, bij ons herleven te midden van zoveel
overmatig stemgeluid, overal doordringend lawaai en rumoer waarmee wij bestormd
worden in het moderne en jachtige leven. Moge de stilte van Nazaret ons
bezinning leren, innerlijkheid en bereidheid om te luisteren naar goede
ingevingen en naar lessen van echte leermeesters. Moge die stilte ons de
noodzaak en de waarde leren van persoonlijke voorbereiding, van studie en
overweging, van eigen innerlijk leven en van gebed dat alleen door God in het
verborgene wordt gezien.
Vervolgens
is er een les over het gezinsleven. Moge Nazaret ons leren wat het gezinsleven
is, zijn liefdesgemeenschap, zijn oprechte en eenvoudige schoonheid, zijn
heiligheid en onschendbaarheid. Laten wij van Nazaret leren dat de vorming die
men thuis heeft ontvangen, kostbaar en onvervangbaar is. Laten wij leren dat de
rol van het gezin in de maatschappij van het hoogste belang is.
Tenslotte is er een les over de arbeid. Hier in
Nazaret, woonplaats van ‘de zoon van de timmerman’, zou ik gaarne de strenge en
bevrijdende wet van de menselijke arbeid willen verstaan en verkondigen. Hier
zou ik het besef willen versterken dat arbeid edel is; ik zou willen
beklemtonen dat arbeid geen doel in zichzelf kan zijn, maar dat hij zijn
vrijheid en adel eerder dankt aan het doel waarvoor hij verricht wordt dan aan
zijn economische waarde. Tot besluit wil ik vanhier, vanuit Nazaret, alle
arbeiders overal ter wereld groeten en hen wijzen op het grote voorbeeld, hun
broeder, de mensgeworden God. Hij is de profeet die al hun rechtvaardige
belangen behartigt, Christus onze Heer.
