Lectio divina lingua latina Liturgia Horarum Ad Officium lectionis Die 28 iunii S. Irenæi, episcopi et martyris

memoria                                                                           

H. Irenæus, bisschop en martelaar

Introductio

Natus est circa annum 130 et Smyrnæ educatus; discipulus fuit sancti Polycarpi, illius civitatis episcopi. Anno 177 presbyter erat Lugduni in Gallia, et paulo post eiusdem urbis episcopus factus est. Opera composuit ad fidem catholicam contra Gnosticorum errores tuendam. Martyrio, ut fertur, coronatus est circa annum 200.

Lectio altera

Ex Tractátu sancti Irenæi epíscopi Advérsus hæreses

(Lib. 4, 20, 5-7: SCh 100, 640-642. 644-648)

Gloria Dei vivens homo, vita hominis visio Dei

Vivíficat autem Dei cláritas: percípiunt ergo vitam qui vident Deum. Et propter hoc incapábilis et incomprehensíbilis et invisíbilis visíbilem se et comprehensíbilem et capácem homínibus præstat, ut vivíficet percipiéntes et vidéntes se. Quóniam vívere sine vita impossíbile est, subsisténtia autem vitæ de Dei participatióne évenit, participátio autem Dei est vidére Deum et frui benignitáte eius.

Hómines ígitur vidébunt Deum ut vivant, per visiónem immortáles facti et pertingéntes usque in Deum. Quod, sicut prædíxi, per prophétas figuráliter manifestabátur quóniam vidébitur Deus ab homínibus qui portant Spíritum eius et semper advéntum eius sústinent. Quemádmodum et in Deuteronómio Móyses ait: In die ista vidébimus, quóniam loquétur Deus ad hóminem, et vivet.

Qui ómnia in ómnibus operátur qualis et quantus est, invisíbilis et inenarrábilis est ómnibus quæ ab eo facta sunt, incógnitus autem nequáquam: ómnia enim per Verbum eius discunt quia est unus Deus Pater, qui cóntinet ómnia et ómnibus esse præstat, quemádmodum in Evangélio scriptum est: Deum nemo vidit umquam, nisi unigénitus Fílius, qui est in sinu Patris, ipse enarrávit.

Enarrátor ergo ab inítio Fílius Patris, quippe qui ab inítio est cum Patre, qui et visiónes prophéticas et divisiónes charísmatum et ministéria sua et Patris glorificatiónem consequénter et compósite osténderit humáno géneri apto témpore ad utilitátem: ubi est enim consequéntia, illic et consonántia; et ubi consonántia, illic et pro témpore; et ubi pro témpore, illic et utílitas.

Et proptérea Verbum dispensátor patérnæ grátiæ factus est ad utilitátem hóminum, propter quos fecit tantas dispositiónes, homínibus quidem osténdens Deum, Deo autem éxhibens hóminem; et invisibilitátem quidem Patris custódiens, ne quando homo contémptor fíeret Dei et ut semper habéret ad quod profíceret, visíbilem autem rursus homínibus per multas dispositiónes osténdens Deum, ne in totum defíciens a Deo homo cessáret esse: glória enim Dei vivens homo, vita autem hóminis vísio Dei. Si enim quæ est per condiciónem osténsio Dei vitam præstat ómnibus in terra vivéntibus, multo magis ea quæ est per Verbum manifestátio Patris vitam præstat his qui vident Deum.

Tweede lezing

Inleiding

Ireneüs werd omstreeks het jaar 130 geboren. Hij kreeg zijn opleiding in Smyrna, waar hij een leerling was van de bisschop aldaar, de heilige Polycarpus. In 177 bevond hij zich als priester in Lyon en werd kort daarna bisschop van die stad. Hij schreef verschillende werken om het katholieke geloof tegen de dwalingen van de gnostieken te beschermen. Volgens de traditie is hij omstreeks 200 als martelaar gestorven.

Uit het tractaat ‘Tegen de ketters’ van de H. Irenæus, bisschop en martelaar

(Lib. 4, 20, 5-7: SCh 100, 640-642. 644-648)

Gods glorie is de levende mens, maar het leven van de mens is het aanschouwen van God

Gods heerlijkheid maakt levend: dus, die God zien ontvangen het leven. En zo maakt de Onvatbare en Onbegrijpelijke en Onzichtbare zich zichtbaar, begrijpelijk en vatbaar voor de mensen, om hen, die Hem (door het geloof) vatten en zien, tot leven te wekken. Want leven zonder hét leven is onmogelijk. Het op zich bestaan toch komt voort uit een deelname aan Gods leven; maar een deelname aan God is God zien en genieten om zijn mildheid.

De mensen dus zullen God zien om te leven, omdat zij door de Godsschouwing onsterfelijk zijn geworden en als in God worden ondergedompeld. Door de profeten werd, zoals ik gezegd heb, in voorafbeeldingen voorspeld, dat God zou worden aanschouwd door de mensen, die zijn Geest in zich bezitten en voortdurend zijn komst zouden afwachten. Zoals ook Mozes zegt in Deuteronomium: Op die dag zullen wij zien, dat God spreekt tot de mens, en hij zal leven.

Omdat Hij, die alles bewerkt, God is, is Hij in zijn hoedanigheid en grootheid onzichtbaar en onuitsprekelijk voor alles, wat door Hem gemaakt werd, maar zeker niét onbekend. Want alles leert de mens door Zijn Woord: dat er één God-Vader is, die alles omvat en aan allen het bestaan geeft, zoals in het Evangelie geschreven staat: Nooit heeft iemand God gezien, dan alleen de Eniggeboren Zoon, die in de schoot van de Vader is, Hij heeft het ons gezegd.

De Zoon des Vaders heeft ons daarom vanaf het begin verhaald, omdat hij ook vanaf het begin bij de Vader is. Hij heeft de visioenen van de profeten, de verdeling van de charismatische gaven, zijn bedieningen en de verheerlijking van zijn Vader op passende en juiste wijze en op de geschikte tijd getoond, tot nut van het menselijk geslacht. Want waar iets op passende wijze gebeurt, daar is ook harmonie; en waar harmonie is, daar gebeurt alles op de juiste tijd, en waar iets op de juiste tijd gebeurt, daar werkt het ook met nut.

En daarom werd het Woord de Uitdeler van de genade van de Vader, tot nut van de mensen. Voor hen verrichtte Hij al die grote werken, om namelijk God aan de mensen te tonen en de mens aan God aan te bevelen. Wel bewaarde Hij de onzichtbaarheid van de Vader, om te voorkomen dat de mens God soms zou minachten, en opdat hij integendeel steeds naar Hem zou streven. Van de andere kant stelde Hij God op velerlei wijze als zichtbaar voor, opdat de mens niet helemaal van God zou afvallen en zou ophouden te zijn: want Gods glorie is de levende mens, het leven van de mens echter is het aanschouwen van God. Als immers de erkenning van God door middel van de schepping al het leven schenkt aan allen, die op aarde wonen, hoeveel te meer zal dan de openbaring van de Vader, door het Woord, het leven schenken aan die God zien.